8 listopada w Wilczynie podpisany został list intencyjny dotyczący współpracy w zakresie realizacji zadania pn. „Zwiększenie retencji i ochrony przeciwpowodziowej środkowej Warty poprzez wykorzystanie potencjału zbiorników powyrobiskowych w zlewni Biskupiej Strugi oraz przystosowanie Kanału Ślesińskiego do przerzutu wód”. Sygnatariuszami listu są:Wody Polskie, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, ZE PAK S.A. z siedzibą w Koninie,  Samorząd Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu, Powiat Słupecki, Powiat Gnieźnieński,  Gminy skupione w Stowarzyszeniu Powidzkiego Parku Krajobrazowego – Gmina Powidz, Gmina Kleczew, Gmina Ostrowite, Gmina Witkowo, Gmina Wilczyn, Gmina Jeziora Wielkie, a także  Gmina Orchowo, Gmina Kazimierz Biskupi oraz Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Miradz.

W imieniu gminy Powidz list podpisał Wójt Jakub Gwit.

W spotkaniu uczestniczyli: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury -Marek Gróbarczyk, Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie- Krzysztof Woś, Wicewojewoda Wielkopolski  -Aneta Niestrawska, Posłowie: Witold Czarnecki, Zbigniew Dolata, Leszek Galemba, członek zarządu Województwa Wielkopolskiego – Jacek Bogusławski, pełnomocnik Marszałka Województwa Wielkopolskiego ds. transformacji Wielkopolski Wschodniej a jednocześnie prezes Agencji Rozwoju Regionalnego w Koninie  Maciej Sytek,  samorządowcy na czele z gospodarzem uroczystości Wójtem Gminy Wilczyn, jednocześnie w-ce Prezesem Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazoweg- Grzegorze Skowrońskim.

Stowarzyszenie Powidzkiego Parku Krajobrazowego od początku działalności zabiega o podjęcie współpracy dla odbudowy zasobów wodnych Wschodniej Wielkopolski. Dzięki owocnej współpracy Wody Polskie razem z ZE PAK. S.A., wielkopolskimi samorządami oraz Lasami Państwowymi będą prowadzić zadania na rzecz zwiększenia retencji w tym narażonym na suszę regionie. Utworzony zostanie systemu rurociągów, kanałów i pompowni  który umożliwi  przerzut nadmiaru wód i kierowanie go do rekultywowanych odkrywek pokopalnianych. Pozwoli to na utworzenie nowych zbiorników wodnych, a także odbudowę zasobów Pojezierza Gnieźnieńskiego, odtworzenie tysięcy hektarów mokradeł i poprawę bilansu wodnego w regionie.

Dzięki modernizacji pompowni oraz budowie układu przerzutowego nadmiar wód z Warty, w tym wody wezbraniowe, będą kierowane do powstających po odkrywkach węgla brunatnego zbiorników wodnych Kleczew (Kazimierz Północ) i Józwin IIb. Inwestycje zwiększą poziom retencji we Wschodniej Wielkopolsce, co w konsekwencji przełoży się na lepszą adaptację regionu do zmian klimatycznych, w tym na przeciwdziałanie skutkom suszy na tym rolniczym obszarze oraz ograniczanie ryzyka powodziowego w dolinie Warty.

Realizacja prac pozwoli odbudować zasoby wód powierzchniowych i podziemnych w zlewni Biskupiej Strugi, Meszny i Kanału Ostrowo-Gopło w rejonie Powidzkiego Parku Krajobrazowego. Poprawi się też sytuacja hydrologiczna w rejonie zamkniętych odkrywek węgla brunatnego położonych na zachód od Konina, a przez włączenie do sieci hydrograficznej powstałych zbiorników powyrobiskowych nastąpi zwiększenie retencji wód. Spodziewane efekty zadania to:

– odbudowa zasobów jezior Pojezierza Gnieźnieńskiego na poziomie 75 mln m³,
– utworzenie nowych zbiorników wodnych o łącznej pojemności przekraczającej 370 mln m³,
– odtworzenie mokradeł na obszarze kilku tysięcy hektarów,
– odbudowa zasobów wód podziemnych w ilości ponad 500 mln m³.

Wykorzystanie infrastruktury kluczem do poprawy bilansu wodnego wschodniej Wielkopolski

Zadanie składa się z dwóch głównych elementów. Pierwszym będzie kierowanie wód możliwych do wykorzystania z rzeki Warty do zbiorników po odkrywkach Kazimierz Północ i Jóźwin IIB (zbiorniki Kleczew i Józwin). Będzie się to odbywać za pośrednictwem istniejącej infrastruktury ZE PAK S.A. Pozwoli to przyspieszyć odbudowę poziomów wodonośnych, które uległy obniżeniu na skutek funkcjonującego w tym regionie przez lata leja depresji. Dzięki temu możliwe stanie się podniesienie poziomów zwierciadeł wody jezior należących do Powidzkiego Parku Krajobrazowego. Drugim elementem zadania będzie użytkowanie zbudowanego systemu przerzutu wód do zbiorników Kleczew i Józwin w celu zwiększania retencji na terenie Wschodniej Wielkopolski. Będzie to miało znaczenie dla przeciwdziałania skutkom suszy, ale też ograniczania zagrożenia powodziowego – przez Kanał Ślesiński do powstających akwenów będzie kierowana część wód wezbraniowych z Warty.

W ramach I etapu zostaną zmodernizowane pompownie Pątnów i Morzysław na Kanale Ślesińskim, co będzie współfinansowane przez Wody Polskie. II etap zakłada budowę układu łączącego Jezioro Gosławskie ze Zbiornikiem Kleczew o wydajności projektowej do 1,5 m³/s, co będzie współfinansowanie przez pozostałe strony porozumienia. System będzie składać się z rurociągu pompowni i kanałów otwartych. Wartość zadania wynosi 35 mln zł, w tym 30% stanowi wkładu własny sygnatariuszy listu, a 70% pochodzi z dofinansowania z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Koniec prac planowany jest na 2025 rok.

Realizowany jest kompleksowy program odbudowy zasobów wodnych wschodniej Wielkopolski

Wschodnia Wielkopolska, która obecnie jest regionem Polski zmagającym się z największymi deficytami wody, ma szansę stać się liderem wprowadzania rozwiązań, których celem jest renaturyzacja i rekultywacja terenów zdegradowanych. Współpraca Wód Polskich, ZE PAK S.A. oraz lokalnych samorządów zakłada odtworzenie zasobów wodnych rzek i pojezierzy, a także utworzenie nowych zbiorników wodnych w miejsce wyrobisk pokopalnianych. Przykładem dotychczasowych wspólnych działań na rzecz poprawy bilansu wodnego w regionu jest sukcesywna rekultywacja odkrywki Kazimierz Północ w kierunku powstania Zbiornika Kleczew, a także odtwarzanie rzeki Warcicy, dzięki prowadzeniu przerzutu nadmiaru wód z Warty.

Źródło:
1) Państwowe Gospodarsto Wodne Wody Polskie
2) Stowarzyszenie Powidzkiego Parku Krajobrazowego